In de bestseller Atomic Habits (of Elementaire Gewoontes) van James Clear lees je hoe je slechte gewoontes kan afleren en productieve routines in de plaats kan installeren.
In onze hedendaagse samenleving worden we elke dag blootgesteld aan een overweldigende hoeveelheid prikkels. Met dit boek zocht ik naar een beter manier om hiermee om te gaan.
In de eerste hoofdstukken van Atomic Habits leer je hoe je een gewoontekaart moet opstellen. Hoe ziet jouw gemiddelde dag eruit en welke acties doe je telkens? Inventariseer ze en geef ze een score.
‘s Ochtends ontbijten is een onderdeel van de routine die ik zeker wil behouden en krijgt een groen kleur. Ik merk echter dat het me niet steeds lukt om te eten in de ochtend.
30 minuten naar YouTube video’s kijken in bed brengt heel mijn ochtendroutine in de war. Hierdoor heb ik soms tijd te kort om te ontbijten en ben ik vaak te laat op m’n werk. Deze krijgt een rood kleur en staat bovenaan het lijstje om uit m’n routine te halen.
Die twee glazen fruitsap zijn misschien niet de meest gezonde keuze, maar veel kwaad doen ze niet. Ik geef ze een oranje kleur en zal hier op langer termijn misschien een gezonder alternatief voor zoeken.
Nu ik toch m’n lijstje aan het maken ben… Soms kom ik erg slordig toe op het werk omdat ik me al een paar dagen niet geschoren heb. Graag zou ik wat meer structuur krijgen in m’n scheerpatroon, zodat ik steeds een frisse verschijning heb. Ik geef het ook een oranje kleur, want de impact van deze gewoonte moet ik ook niet groter maken dan dat het is, hé.
De meest voor de hand liggende oplossing om slechte gewoontes af te leren, is om de handeling moeilijk te maken. Als ik voor ik naar bed ga m’n gsm in de keuken laat opladen, dan kan ik ‘s ochtends in bed geen YouTube kijken.
Daarnaast kan je een slechte gewoonte ook onaantrekkelijk maken. Ik grijp terug naar het voorbeeld YouTube. Ik kan mezelf verplichten om ‘s avonds voor ik ga slapen een screenshot van mijn schermtijd te sturen naar mijn vriendin. Haar reactie als ze ziet dat ik vier uur YouTube heb gekeken op een dag zal me waarschijnlijk geen goed gevoel geven.
Een goede gewoonte moet bevredigend zijn, een slechte gewoonte onbevredigend. In plaats van te focussen op de oneindige jacht naar de perfecte video, focus ik op de 30 minuten extra tijd die vrijkomt door deze gewoonte uit m’n routine te halen. Als ik toch beslis om naar YouTube te grijpen, dan kom ik weer in een rush terecht en wordt mijn ochtendrust verstoord.
Ten slotte moet je het verlangen naar YouTube proberen te maskeren, maak het onzichtbaar. Door m’n gsm te verbannen uit de slaapkamer, is dat al grotendeels gelukt. In plaats van naar YouTube kijken, kan ik ook de krant lezen terwijl ik eet. Op die manier zal m’n verlangen naar de YouTube content nooit in beeld komen.
Dit is allemaal geen exacte wetenschap, maar wel een goede mindset. Door je gewoontes op te lijsten en ze analytisch te bestuderen, kijk je er ook anders naartoe. Maar vooral: je wordt je gewaar van je automatische handelingen en leert er op een andere (kritische) manier naar te kijken.
Nu je beter zicht hebt op je gewoontes, krijg je een duidelijker beeld van wie je eigenlijk echt bent. Hoe je het ook draait of keert, maar wat jij elke dag doet, bepaalt grotendeels welk soort persoon je bent.
Iemand die de dagelijkse routine heeft om een uur te sporten is sportiever dan een persoon die dat niet doet. Je gewoontes zijn een belangrijk aspect bij je identificatie.
Met deze nieuwe kijk op je handelingen, kan je de afweging maken: wat ik doe, is dat de persoon die ik wil zijn? Welke gewoontes mogen weg en welke nieuwe gewoontes wil je aanleren?
Om goede gewoontes aan te leren moet je eigenlijk het tegengestelde doen als bij slechte gewoontes afleren:
Ook hier merk je dat de Atomic Habits een gedachtegoed is die je zelf moet invullen. Wat ik aantrekkelijk vind, is iets persoonlijks. Het kan even goed zijn dat jij helemaal niet over de actualiteit wilt praten met je collega’s en dat de krant lezen als een hel klinkt voor jou.
Het proces van Atomic Habits is eentje met vallen en opstaan.
Slechte gewoontes leer je niet af van de ene dag op de andere dag. De kans is erg groot dat je in de slechte gewoontes zal hervallen. Meer nog, de kans is groter dat je vroeg of laat hervalt dan dat je dit niet doet. Denk maar aan mensen die stoppen met roken.
Goede gewoontes vergen in het begin echte inzet. En ook hier is het realistisch dat het op een bepaald moment te veel van je vraagt en dat je zegt “fuck it, vandaag kijk ik YouTube”.
Falen is part of the proces. De gouden regel die James Clear beschrijft is: wees niet te streng op jezelf, je mag eens falen. Maar als je één dag faalt, dan MOET je de dag erna er alles aan doen om niet te falen. Als je twee dagen na elkaar afstapt van je gewenste routine komt het hele proces in gevaar.
Herhaling is de kunst. Als je een actie blijft herhalen, dan wordt die steeds gemakkelijker om te doen, tot die uiteindelijk een gewoonte wordt. Dan moet je er niet meer bij nadenken.
We willen allemaal wel wat sterker, slimmer, athletischer, rijker, grappiger, knapper en succesvoller zijn. In heel het proces van Elementaire gewoontes is het belangrijk om je niet te focussen op de doelstelling. Eenmaal je die bereikt hebt, proficiat je kan nu 50 keer pompen, wat nu? Stoppen?
Het belangrijkste is dat je een routine vindt waarmee jij je goed voelt, die je gelukkig maakt. Als je morgen een gewoontekaart opmaakt, zijn de acties die jij dagelijks doet ook de persoon die jij werkelijk wil zijn? Ja? Top, ik wens je het geluk toe!
Zijn veel van je gewoontes rood gekleurd? Geen zorgen, met de richtlijnen van hierboven kan je eraan werken. Het geluk lacht je toe!
Hieronder de link om het boek Atomic Habits van James Clear zelf aan te schaffen!